Мустафа Кемаль Атацюрк
| Мустафа Кемаль Атацюрк | |
 Прэзідэнт Кемаль Атацюрк.
| |
| Нараджэнне | |
| 1881 Салонікі, Асманская імперыя | |
| Смерць | |
| 10 лістапада 1938 Стамбул, Турцыя | |
Мустафа Кемаль Атацюрк (1881, Салонікі, Асманская імперыя — 10 лістапада 1938, Стамбул, Турцыя) — турэцкі палітык і рэфарматар. Прэзідэнт Турэцкай Рэспублікі.
Выказванні Мустафы Атацюрка
[правіць]Я не загадваю вам наступаць, я загадваю вам памерці. Пакуль мы будзем паміраць, іншыя войскі і камандзіры змогуць прыйсці і стаць на нашы месцы. |
- — Загад ад 25 красавіка 1915
Першае. Мы прымаем на сябе абавязацельства злучыць ўсю нашу працу і ўсе нашы ваенныя аперацыі з расійскімі бальшавікамі, якія маюць на мэце барацьбу з імперыялістычнымі урадамі і вызваленне ўсіх прыгнечаных з-пад іх улады. |
- — Ліст ад 26 красавіка 1920
Мы ведаем, што існавала змова. Мы нават выявілі ў жанчын-армянак усё неабходнае для падпалу. Перад нашым прыбыццём у горад у храмах заклікалі да святога абавязку — падпаліць горад. |
Перад намі знак таго, што Турцыя ачысцілася ад здраднікаў-хрысціян і ад іншаземцаў. З гэтага часу Турцыя належыць туркам. |
У рэшце рэшт у праўленне Вахідэдзіна, 36-га і апошняга падышаха Атаманскай дынастыі, турэцкая нацыя апынулася зрынутай ў бездань рабства. Гэтую нацыю, якая на працягу тысячагоддзяў з’яўлялася высакародным сімвалам незалежнасці, хацелі ўдарам нагі скінуць у прорву. Гэтак жа, як шукаюць якую-небудзь бессардэчную пачвару, пазбаўленую усякіх чалавечых пачуццяў, для таго, каб даручыць ёй зацягнуць вяроўку на шыі асуджанага, гэтак жа для таго, каб нанесці гэты ўдар, трэба было знайсці здрадніка, чалавека без сумлення, недастойнага і вераломнага. Тыя, якія выносяць смяротны прысуд, маюць патрэбу ў дапамозе з боку такіх подлых пачвар. Хто мог бы быць гэтым подлым катам? Хто мог бы пакласці канец незалежнасці Турцыі, зрабіць замах на жыццё, гонар і годнасць турэцкай нацыі? Хто мог бы мець бясслаўную смеласць прыняць, выпрастаўшыся на ўвесь рост, смяротны прысуд, якая была абвешчана ў дачыненні да Турцыі? Так, Вахідэдзін, якога да няшчасця гэтая нацыя мела ў якасці кіраўніка і якога яна прызначыла суверэнам, падышаха, халіфам. |
- — Прамова ад 1 лістапада 1920
18 лістапада 1922 года ў сваім 140-м пленарным пасяджэнні Вялікі нацыянальны сход Турцыі аднагалосна пастанавіў у адпаведнасці з фетвамі, выдадзенымі міністэрствам культу, паваліць Вахідэдзіна, які прыняў абразлівыя і згубныя для ісламу прапановы непрыяцеля пасеяць нязгоду паміж мусульманамі і нават выклікаць сярод іх крывавую бойню. |
- — Тэлеграма ад 19 лістапада 1922
Як шчаслівы той, хто кажа: «Я турак!» |
